“Iedereen mag pas naar huis als we 50 koppelingen tussen ziekenhuizen hebben.” Tijdens een brainstorm werd het met een lach gezegd, maar dit aantal werd met 110 koppelingen ruim overtroffen tijdens de eerste XDS Connectathon op 7 mei in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. En de bijeenkomst leverde zoveel meer op dan alleen dat (technische) resultaat op het gebied van digitale beelduitwisseling. RZCC sprak met de initiatiefnemers van dit evenement, functioneel beheerders Johan Kuijpers (Catharina Ziekenhuis) en Bob van Mierlo (Elkerliek ziekenhuis), over de XDS Connectathon, wat er aan vooraf ging en het uiteindelijke doel.
In de regio Zuidoost-Brabant delen de vier ziekenhuizen en Diagnostiek voor U in GUTZ-verband al 10 jaar radiologische beelden en verslagen met elkaar. Ze gebruiken hiervoor XDS als infrastructuur (zie kader) en maakten afspraken op het gebied van governance en techniek. De wens bestaat om ook buiten deze regio beelden uit te wisselen met ziekenhuizen en het liefst landelijk.
Niet dé oplossing, maar wel een gestandaardiseerde oplossing
Johan: “Het koppelen van ziekenhuizen was heel bewerkelijk. Je moest bijvoorbeeld per ziekenhuis een samenwerkingsovereenkomst opstellen met duidelijke afspraken over wat je met elkaar uitwisselt. Dat is juridisch heel lastig. Maar toen was daar het Amsterdam UMC dat met een landelijke overeenkomst kwam voor de ziekenhuizen die EPIC als elektronisch patiëntendossiersysteem hebben, het EPIC-convenant. Met alle afspraken juridisch afgedekt op een rij. Toen kon je in één keer een stuk of 15 ziekenhuizen koppelen. Uiteindelijk hebben tot nu toe 30 ziekenhuizen deze landelijke overeenkomst getekend, waardoor het nu veel makkelijker is om de koppelingen tussen de ziekenhuizen te realiseren. Dit maakt van XDS niet dé oplossing voor landelijke digitale beeldbeschikbaarheid, maar wél een gestandaardiseerde oplossing zonder fratsen.”
Bob: “Het EPIC-convenant van het Amsterdam UMC is de firestarter geweest.”
Bob: “Johan en ik zijn daarna los van elkaar op zoek gegaan naar ziekenhuizen waarmee het voor ons eigen ziekenhuis interessant was om te koppelen. Toen we elkaar een keer spraken, bedachten we dat het veel handiger is om dat samen te doen. Zo is het idee van de XDS Connectathon ontstaan.”
Geen concurrentie, geen aandelen
Johan: “Tijdens het testen van de koppelingen die we wel al gemaakt hadden, merkte je toch dat alle ziekenhuizen tegen dezelfde dingen aanlopen. Hoe handig is het dan als je bij elkaar zit met mensen die bevoegd zijn vanuit de ziekenhuizen en met Founda en Enovation (de twee grootste XDS-leveranciers) erbij. Je leert dan van elkaar en problemen kunnen direct opgelost worden. We wilden graag een evenement zonder concurrentie. We hebben geen ander belang, geen aandelen. Als ziekenhuis willen we dit gewoon graag. We bespraken het idee met het Amsterdam UMC en met hun hulp werd het al snel een concreet plan.”
Speeddates
De XDS Connectathon in Eindhoven was de pilot. Er volgen er nog twee, de eerstvolgende is in juni bij het Amsterdam UMC. Johan: “We hadden direct veel aanmeldingen voor de pilot, maar hebben bewust voor ziekenhuizen gekozen waarmee we alle situaties afdekten. Denk aan ziekenhuizen die zowel een oplossing van Founda als Enovation hebben en ziekenhuizen die geografisch ver uit elkaar liggen. We zijn blij dat beide leveranciers aanwezig waren en zelfs ‘gebroederlijk’ naast elkaar aan tafel meekeken hoe problemen werden opgelost. De opzet was een soort speeddateconstructie, waarbij we steeds twee ziekenhuizen bij elkaar aan tafel zetten om de koppeling te maken. In de eerste twee rondes kwamen al vrij snel dingen naar voren die niet helemaal lekker liepen. De leveranciers konden dit meteen oplossen. Vanaf ronde 3 zag je dan ook dat de speeddates korter werden.
De dynamiek tijdens de bijeenkomst was heel prettig. Iedereen was goed voorbereid en werkte gefocust samen. Je merkte echt dat iedereen het nut inzag van wat we aan het doen waren. Bij de volgende twee connectathons houden we de speeddates er zeker in.”
Vierde connectathon?
Met alleen het koppelen ben je er nog niet: de specialisten en andere zorgprofessionals moeten er ook nog mee gaan werken. Bob: “Het is best wel een exercitie om de adoptie intern rond te krijgen. Je moet goed en veel communiceren en vooral specialisten via presentaties in je verhaal meenemen. Dan zitten er altijd wel een paar specialisten tussen die zitten te grommen, maar een dag later wel bellen dat ze niet snappen hoe het werkt. Ik denk dat we als ziekenhuizen elkaar hierbij kunnen helpen, door uit te leggen hoe we daarmee omgegaan zijn binnen ons eigen ziekenhuis en in te zoomen op wat werkte. Dat zou een mooie vierde bijeenkomst kunnen zijn. Daar gaan we over nadenken, want dat is wat mij betreft net zo waardevol als de bijeenkomsten om te koppelen.”
Alle XDS-ziekenhuizen koppelen
Bob: “Maar het eerste doel is alle XDS-ziekenhuizen aan elkaar koppelen en het ultieme doel is natuurlijk een landelijk dekkend netwerk. Je ziet nog steeds ziekenhuizen die wel XDS hebben, maar die in afwachtmodus staan. Ik hoop dat we hen er bij de komende twee connectathons ook bij kunnen trekken.”
Johan: “Ik denk dat een aantal ziekenhuizen nu ook een soort koudwatervrees hebben, omdat ze niet meer meegenomen zijn in de laatste ontwikkelingen rond XDS. We hopen die angst/afwachtmodus nu bij hen weg te nemen door te laten zien dat het allemaal niet meer zo veel voorstelt: het staat en het werkt, dus waarom zou je het niet willen gebruiken?”
XDS
Cross-Enterprise Document Sharing (XDS) is een internationale standaard die veilige en gestructureerde uitwisseling van medische informatie mogelijk maakt tussen zorgaanbieders. Binnen XDS kunnen onder andere radiologische beelden digitaal worden gedeeld, zonder dat daarvoor een cd(-rom) of handmatige overdracht nodig is. Zorgverleners hebben zo sneller en direct toegang tot relevante beelden, wat de samenwerking en patiëntenzorg ten goede komt.
GUTZ
In Zuidoost-Brabant wisselen de vier ziekenhuizen al 10 jaar digitaal radiologische beelden en later ook verslagen met elkaar uit via XDS. Het Anna Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Elkerliek ziekenhuis en Máxima Medisch Centrum richtten hiervoor netwerkinitiatief Gegevensuitwisseling Tussen Zorgaanbieders (GUTZ) op en legden op governance- en technisch niveau afspraken met elkaar vast. Later sloot ook Diagnostiek voor U hierbij aan en werd het ook mogelijk om niet-radiologische beelden uit te wisselen.
De tweede XDS Connectathon is op 4 juni bij het Amsterdam UMC. De derde bijeenkomst volgt na de zomer. Ziekenhuizen die XDS hebben, ontvangen een uitnodiging. Alvast zelf aanmelden mag ook. Dit kan door een mail te sturen naar Bente Lap.